Paul Erdős

    Paul Erdős, 26 Mart 1913 tarihinde doğmuş Macaristan kökenli bir matematikçidir. 83 yıllık hayatı süresince klasik analiz, çizge kuramı, kombinatorik, kümeler teorisi, yaklaşıklık teorisi ve olasılık teorisi gibi birçok matematiksel alanda farklı matematikçiler ile beraber ortak çalışmalar yürütmüştür. 


Erdős'ün matematiğe olan ilgisi çocukluğunda başlamıştır. Bu ilgisi onu öğrenmeye itmiş ve matemetiksel yeteneğini ortaya çıkarmıştır. Öyleki akranları arasında adı “Matematik Dahisi”ne çıkmıştır. 

Yaşamının büyük bir kısmını gezgin olarak geçirmiş ve dünyanın çeşitli yerlerinde çalışmalarını sürdüren bilim insanları ve matematikçiler ile toplantılar gerçekleştirerek keşfedilen yeni bilimsel çalışmalar hakkında bilgiler edinmiştir. Kendini verimli çalışabilecek kadar iyi hissettiğinde başka bir matematikçinin yanına çatkapı gidip onunla ortak çalışmalar yürütmeye başlamıştır. Bu çalışmaları sonucunda onlarca ödül kazanan Erdős, paranın ya da ödüllerin kendisi için bir önem arz etmediğini iddia ederek bu ödüller sonucu eline geçen maddi her türlü kaynağı ihtiyaç sahiplerine bağışlamıştır. 


Erdős çalışırken beyninin açık olması gerektiğini düşünürmüş ve bunu sağlayabilmek için çok fazla kahve tüketirmiş. Hatta bu tüketiminin fazlalığı sonucunda Alfred Renyi kendisi hakkında “Matematikçi, kahveyi teoremlere dönüştüren bir makinedir.” ifadesini kullanmıştır. Belirli bir süre sonra -artık kahve etki etmeyi bıraktığından mıdır bilinmez- beynini açmasına yardımcı olacağını düşünerek amfetaminler kullanmaya başlamıştır. Arkadaşları ile girdiği iddia sonucu kullandığı uyuşturucuları bir ay kadar bir süre için bırakmış ancak sonrasında kullanımına artık kağıtlarda sadece boş kağıttan başka bir şey görmediğini söylerek devam etmiştir. 

Erdős'ün kafasında tamamen kendisine özel bir kelime dağarcığı bulunmaktaydı. Tanrı’ya pek inanmazdı ancak Tanrı’nın matematiksel teoremlerin tanımlarının bulunduğu bir kitap olduğuna inanırdı. Kadınlara patron, çocuklara epsilon, erkeklere köle derdi. Ölen insanlara gitmiş, matematiği bırakan insanlara ölmüş der; matematik derslerinin vaaz olduğunu söylerdi.


Kendisi matematik tarihi boyunca yaşamış en verimli makale yazarlarından biridir. Hayatı süresince yaklaşık olarak 1500 matematik ile alakalı makale yayınlamıştır ve bu makalelerin çoğunu toplamda 500’e yakın meslektaşı ile ortaklaşa yazmıştır. “Erdős - Mordell Eşitsizliği” en bilinen çalışmasıdır ve bu çalışma, herhangi bir ABC üçgeni ve bu üçgenin içindeki herhangi bir P noktası için, P’den kenarlara çizilen dik doğruların uzunlukları toplamının 2 katı, P’den köşelere olan uzaklıkların toplamına eşit ya da daha küçük olacağını belirten teoremdir. 


Paul Erdős, matematikle dolu 83 yıllık hayatı boyunca matematik dünyasına önemli çalışmaları ile çok büyük katkı sundu. 20 Eylül 1996’ 83 yaşında ise Varşova’da düzenlenen bir matematik konferansında geçirdiği kalp krizi sonucunda hayatını kaybetti. 


Kaynakça: 

https://www.matematiksel.org/zavali-buyuk-yasli-adam-paul-erdos/

https://tr.wikipedia.org/wiki/Paul_Erd%C5%91s

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Sinüs Teoremi ve Sinüs Alan Formülü

  Sinüs Teoremi Sinüs Teoremi, bir üçgendeki her kenarın o kenarı gören açının sinüsiyle oranının eşir olduğunu, bu oranın da çevrel çemberin çap uzunluğuna eşit olduğunu söyleyen teoremdir. Peki bu oranlar neden birbirine ve çevrel çamberin çapına eşittir?  Bir ABC üçgeni hayal edelim ve çevrel çemberini çizelim. Çemberin merkezi O, yarı çapı r olsun. A noktasında oluşturulmuş açıya α dersek O noktasında oluşan açı aynı yayı gören merkez açı olduğundan 2α olur. |OB| ve |OC| doğru parçalarını çekerek bir ikizkenar üçgen oluşturalım. Ol |BC| (Bu kenarın uzunluğuna yazının geri kalanında “a” denecektir.) kenarına O’dan bir yükseklik indirerek iki eş üçgen oluşturalım ve sin α‘ı bulalım. Bir açının sinüsü, dik üçgende o açının gördüğü kenarın hipotenüse oranıyla bulunur. Bu nedenle ikizkenar üçgen içinde oluşturulan dik üçgenden sinα’yı sinα = a/2r  şeklinde buluruz ve içler dışlar çarpımı yaptığımızda 2r = a/sinα eşitliğine ulaşırız. Yani bir kenarın o kenarı gören açısın...
Devamı

Geometrinin Genel Tarihi

  Matematik, tarihin başlangıcından beri insan hayatında ister istemez oludkça büyük bir yere sahiptir. Matematik olarak adlandırılmadan önce bile aslında insanlar problemlerini çözmek için farkında olmadan matematik kullanırlarmış. Tabii kullanılan matematik başlangıçta oldukça basitmiş. Zaman ilerledikçe ortaya atılan yeni fikirler ve teoremlere matematiğin gelişimi sağlanmış ve şu an olduğu hale bürünmüş. Matematik çok geniş bir alandır ve bu nedenle genellikle her biri birbirine bağlı farklı başlıklarda incelenir. Temel olarak analitik ve geometri olmak üzere iki alanda incelenir. Bu yazıda ise geometrinin tarihinden bahsedilecektir. Erken Geometri Geometrinin başlangıcına dair en erken kayıtlar yaklaşık olarak MÖ 3000’de antik Babil ve antik İndus Vadisi’nde halkın geniş açılı üçgenleri keşfetmesine aittir. Erken geometri genel olarak ölçümü kolaylaştırmak amacıyla ortaya çıkarılan açılar, uzunluklar, hacimler ve alanlardan oluşur.  Eski Mısırlılar çemberin alanını yakl...
Devamı

Şapka Problemi

Resim
     Sizin de içinde bulunduğunuz n kişilik bir odada herkesin başına yazı turayla beyaz ya da siyah şapka konulduğunu düşünelim. Yani sizin kafanızda %50 ihtimalle siyah %50 ihtimalle beyaz bir şapka var. Kendiniz dışında herkesin başındaki şapkayı görebiliyorsunuz. Sonrasında sırayla herkesten kafasındaki şapkanın rengine dair bir tahminde bulunmaları isteniyor. Tahminde bulunabilir ya da pas diyerek sıranızı savabilirsiniz. Eğer hata yapılmadan en az bir kişi doğru yanıt verirse her oyuncu 1 milyon dolar kazanacak. Nasıl bir taktik uygulanırsa herkesin 1 milyon dolar kazanma olasılığı en yüksek olur?      The New York Times’da da yayınlanarak Amerika’da matematik severler arasında büyük bir heyecana sebep olmuş “Şapka Problemi” hala farklı stratejiler kullanılarak tartışılmaktadır. Bu konuyu bir de burada ele almak istedim.      Öncelikle şunu aklımızdan çıkarmamız gerekiyor: yanlış tahminde bulunursak kaybederiz. Mesela n kişinin (n-1) ta...
Devamı